Geleceğin Meslekleri:

Üniversite Tercihi Yapacaklar İçin Rehber

İnsan hayatının en önemli dönüm noktaların biri hiç şüphesiz meslek seçimi. Ülkemizde uygulanan eğitim sistemi ve çalışma hayatı o kadar katı ki seçtiğiniz meslek çalıştığınız yer adeta kaderiniz oluyor değiştiremiyorsunuz. Bu anlayış uzun yıllar boyu değişmeyecek gibi görünüyor. Bu nedenle kaderimizi belirleyen üniversite tercihini yaparken ülke gerçeklerini bilerek bir tercih yapmak zorunda gençler.

En güzel tercih; yeteneklerini ve kapasitelerini bilerek, etki altında kalmadan, sevdiği bir alanda tercih yapmasıdır adayların.

Bir insanın sevdiği bir işi yapması ve bundan para kazanması kadar güzel bir şey yoktur.

Biraz romantik bir yaklaşım olabilir ve istisnai bir durum olarak anlaşılabilir ama; Bill Gates ve Mark Zuckerberg’in eğitimlerini yarıda bıraktıklarını, Steve Jobs, Reed Üniversitesi’ne yalnızca bir dönem devam etmiş ve bırakmış olduklarını biliyoruz. Üniversite eğitimi yaşamak ve para kazanmak için zorunlu bir eğitim değil. Hatta, tüm eğitim süreçleri insanların yeteneklerini elinden alan mankurtlaştıran bir yapıya sahip.

Bu tespiti göz ardı ederek, ülke gerçeklerinin bizi zorladığı herkesin üniversite mezunu olma zorunluluğunu!!! kabul ederek, üniversite tercihi yapacak gençlere özet bir derleme.

TUİK, Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri, 2023 raporunu yayınladı. İlgili raporu kısaca incelersek hangi alanlarda ne kadar istihdam olduğunu ve iş bulma sürelerini görebiliyoruz.

Lisans mezunlarının bölümlere göre kayıtlı istihdam oranı, 2022–2023

Tüm bölümlere göre düzenlenmiş tabloyu şu link’den ulaşabilirsiniz.

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yuksekogretim-Istihdam-Gostergeleri-2023-53466

Aynı sayfada ayrıca, lisans mezunlarının mezuniyetleri sonrası ilk iş bulma süre istatistikleri açıklanmış.

Lisans mezunlarının mezuniyetleri sonrası ilk iş bulma süreleri

Yine bu sayfada, ortalama kazancın en yüksek olduğu lisans bölümlerini görebiliyoruz.

Ortalama kazancın en yüksek olduğu lisans bölümleri.

Sistemin zorladığı şartları ve ideallerinden uzaklaşmayı kabul eden adaylar bu verileri dikkate alarak tercih yapabilirler.

Geleceğin ne getireceğini şimdiden bilmemiz mümkün değil ancak mevcut sosyal, ekonomik teknolojik değişimler göz önüne alınarak yakın gelecekte hangi mesleklerin öne çıkacağına bir göz atarsak, üniversite tercihi yaparken geleceğin mesleklerine yönelmek, kariyerinizde başarılı olmanız ve iş güvencesi sağlamanız açısından büyük önem taşır.

İşte geleceğin ön plana çıkacak mesleklerinden bazıları:

1. Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanlığı

Yapay zeka (AI) ve makine öğrenimi, pek çok sektörde devrim yaratmaktadır. Sağlık, finans, ulaşım, ve hatta günlük yaşamda bile AI teknolojileri kullanılmaktadır. AI uzmanları, veri analizinden robotik süreç otomasyonuna kadar geniş bir yelpazede çalışabilirler. Bu alanda eğitim almak, gelecekteki iş güvencenizi büyük ölçüde artırabilir.

2. Siber Güvenlik Uzmanlığı

Dijitalleşme arttıkça siber güvenlik de kritik bir öneme sahip olmaktadır. Şirketlerin ve bireylerin verilerini koruma ihtiyacı, siber güvenlik uzmanlarına olan talebi artırmaktadır. Bu alanda uzmanlaşmak, yüksek maaşlar ve çeşitli kariyer fırsatları sunmaktadır.

3. Yenilenebilir Enerji Mühendisliği

Çevresel sürdürülebilirlik konusundaki bilinç artışı, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi de artırmaktadır. Güneş, rüzgar ve diğer yenilenebilir enerji teknolojileri üzerine çalışan mühendisler, gelecekte enerji sektöründe önemli bir rol oynayacaktır. Bu alanda eğitim almak, çevre dostu projelerde çalışmanıza olanak tanır.

4. Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği

Sağlık sektörü, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği alanlarında büyük ilerlemeler kaydetmektedir. Gen tedavileri, kişiselleştirilmiş tıp ve biyomühendislik gibi konular, bu alanda uzmanlaşanlar için geniş kariyer fırsatları sunmaktadır. Bu meslekler, insan sağlığına doğrudan katkıda bulunma şansı tanır.

5. Veri Bilimi ve Analitiği

Veri bilimi, büyük veri setlerini analiz ederek anlamlı bilgi elde etme sürecidir. Şirketler, stratejik kararlar almak için veri bilimcilerin analizlerine ihtiyaç duymaktadır. Veri bilimi ve analitiği eğitimi almak, iş dünyasında büyük talep gören bir yetenek setine sahip olmanızı sağlar.

6. Robotik Mühendisliği

Robotik teknolojiler, üretimden sağlığa, tarımdan hizmet sektörüne kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. Robotik mühendisliği, robotların tasarımı, geliştirilmesi ve bakımı ile ilgilenir. Bu alanda uzmanlaşmak, teknoloji ve mühendisliği birleştiren heyecan verici bir kariyer sunar.

7. Dijital Pazarlama ve E-Ticaret Uzmanlığı

Dijitalleşen dünyada, pazarlama stratejileri de dijital platformlara kaymaktadır. Sosyal medya, arama motoru optimizasyonu (SEO), içerik pazarlaması gibi konularda uzmanlaşan dijital pazarlama profesyonelleri, şirketlerin çevrimiçi varlıklarını güçlendirmektedir. E-ticaret uzmanları ise online satış stratejileri geliştirerek şirketlerin büyümesine katkıda bulunmaktadır.

8. Sağlık ve Yaşam Rehberliği

Günümüzün yoğun ve stresli yaşam tarzı, bireylerin sağlık ve yaşam rehberlerine olan ihtiyacını artırmaktadır. Sağlık ve yaşam rehberleri, bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlıklarını iyileştirmelerine yardımcı olur. Bu alan, psikoloji ve sağlık bilimleri ile ilgilenenler için ideal bir kariyer seçeneğidir.

Kısaca, geleceğin meslekleri, teknolojik ilerlemeler ve toplumsal değişimlerle şekillenmektedir. Üniversite tercihi yaparken, bu dinamikleri göz önünde bulundurarak kariyer hedeflerinizi belirlemeniz önemlidir. Yapay zeka, siber güvenlik, yenilenebilir enerji, biyoteknoloji, veri bilimi, robotik, dijital pazarlama ve sağlık rehberliği gibi alanlar, gelecekte büyük fırsatlar sunan meslekler arasında yer almaktadır. Bu alanlarda alacağınız eğitim, size başarılı bir kariyerin kapılarını aralayacaktır.

Gelecekte, teknolojik ilerlemelere ve otomasyona rağmen insan dokunuşu ve yeteneği gerektiren bazı meslekler önemini koruyacaktır. İşte gelecekte insan tarafından icra edilmesi zorunlu olabilecek bazı meslekler:

1. Sağlık Profesyonelleri (Doktorlar, Hemşireler, Terapistler)

Sağlık hizmetlerinde insan etkileşimi kritik bir öneme sahiptir. Doktorlar, hemşireler ve terapistler, hastaların ihtiyaçlarını anlamak, teşhis koymak, tedavi etmek ve empati kurmak için insan becerilerine ihtiyaç duyar. Teknoloji, sağlık hizmetlerini destekleyebilir ancak tamamen insan etkileşiminin yerini alamaz.

2. Psikologlar ve Psikiyatristler

Mental sağlık hizmetleri, insan etkileşimi ve duygusal zeka gerektirir. Psikologlar ve psikiyatristler, hastaları dinlemek, anlayış göstermek ve tedavi planları oluşturmak için insan becerilerine ihtiyaç duyar. Bu meslekler, empati ve duygusal destek sağlamada kritik rol oynar.

3. Eğitimciler ve Öğretmenler

Eğitimciler, öğrencilere bilgi aktarmanın yanı sıra onların kişisel ve sosyal gelişimlerine de katkıda bulunur. Öğretmenlerin, öğrencilerle birebir etkileşime geçerek onları motive etmeleri, rehberlik etmeleri ve desteklemeleri gereklidir. Teknoloji eğitimde yardımcı bir araç olabilir ancak öğretmenin rolünü tamamen devralamaz.

4. Sosyal Hizmet Uzmanları

Sosyal hizmet uzmanları, toplumdaki bireylere ve ailelere yardım etmek, sorunları çözmek ve destek sağlamak için çalışır. Bu meslek, empati, insan ilişkileri ve problem çözme becerilerini gerektirir. Sosyal hizmet uzmanlarının, toplumdaki en kırılgan bireylerle çalışmaları ve onlara yardım etmeleri, insani bir dokunuş gerektirir.

5. Sanatçılar ve Yaratıcı Profesyoneller

Sanatçılar, yazarlar, müzisyenler, tasarımcılar ve diğer yaratıcı profesyoneller, insan duygularını, deneyimlerini ve hayal gücünü ifade ederler. Yaratıcı işler, insanın benzersiz perspektifini ve yaratıcılığını gerektirir. Otomasyon ve yapay zeka, yaratıcı süreçleri destekleyebilir ancak tamamen insan yaratıcılığının yerini alamaz.

6. Hukuk Uzmanları (Avukatlar, Hakimler)

Hukuk sistemi, adaletin sağlanması ve yasaların uygulanması için insan yargısına ve etik değerlere dayanır. Avukatlar ve hakimler, karmaşık hukuki durumları değerlendirmek, adil kararlar vermek ve müvekkillerine rehberlik etmek için insan yeteneklerine ihtiyaç duyar.

7. İnsan Kaynakları Uzmanları

İnsan kaynakları uzmanları, çalışanların işe alım sürecinden eğitimine, performans değerlendirmesine ve iş ortamının iyileştirilmesine kadar pek çok alanda rol oynar. İnsan ilişkileri ve iletişim becerileri, bu meslekte büyük önem taşır. Çalışanların ihtiyaçlarını anlamak ve onlara destek sağlamak, insani bir dokunuş gerektirir.

8. Acil Durum Müdahale Ekipleri (İtfaiyeciler, Polisler, Paramedikler)

Acil durum müdahale ekipleri, doğal afetler, kazalar ve acil sağlık durumlarında hızlı ve etkili müdahale gerektirir. İtfaiyeciler, polisler ve paramedikler, kriz anlarında insan hayatını kurtarmak için çalışır. Bu meslekler, insan dayanıklılığı, cesareti ve hızlı karar verme yeteneklerini gerektirir.

9. Danışmanlar ve Rehberler

Danışmanlar ve rehberler, bireylerin kişisel ve profesyonel hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olur. Bu meslekler, birebir iletişim, rehberlik ve destek gerektirir. İnsanların yaşamlarında olumlu değişiklikler yapmalarına yardımcı olmak, empati ve iletişim becerilerini gerektirir.

10. Diplomatlar ve Uluslararası İlişkiler Uzmanları

Diplomatlar ve uluslararası ilişkiler uzmanları, ülkeler arasındaki ilişkileri yönetir, müzakereler yürütür ve barışçıl çözümler bulmaya çalışır. Bu meslek, kültürel anlayış, diplomasi ve müzakere becerileri gerektirir. İnsan etkileşimi, uluslararası ilişkilerde kritik bir rol oynar.

Sonuç; gelecekte otomasyon ve yapay zeka birçok işi devralabilir ancak insan etkileşimi, duygusal zeka, empati ve yaratıcılık gerektiren meslekler önemini koruyacaktır. Sağlık profesyonelleri, eğitimciler, sanatçılar, hukuk uzmanları, acil durum müdahale ekipleri ve diğer insan merkezli meslekler, gelecekte de insan tarafından icra edilmesi zorunlu meslekler arasında yer alacaktır. Üniversite tercihi yaparken bu meslekleri göz önünde bulundurmak, uzun vadeli bir kariyer planı oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Türkiye, hızla değişen küresel dinamikler ve teknolojik gelişmelerle birlikte, yeni mesleklerin ortaya çıkmasına tanıklık edecektir. Yakın gelecekte Türkiye şartlarında öne çıkması beklenen yeni meslekler dünyadaki gelişmelerle uyumludur.

Türkiye’de yakın gelecekte ortaya çıkacak yeni meslekler, teknoloji ve sürdürülebilirlik ekseninde şekillenecektir. Yapay zeka, siber güvenlik, veri bilimi, yenilenebilir enerji, dijital pazarlama, robotik, akıllı şehirler, finans teknolojileri, biyoteknoloji ve çevre uzmanlıkları, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal dönüşümünde önemli rol oynayacaktır. Üniversite tercihi yaparken bu alanları göz önünde bulundurmak, gelecekteki kariyeriniz için büyük avantaj sağlayabilir.

Eski çağlardan günümüze insanın temel ihtiyaçları büyük ölçüde değişmemiştir, ancak bu ihtiyaçların karşılanma yöntemleri ve öncelikleri önemli ölçüde evrim geçirmiştir. Modern çağın getirdiği teknolojik ve kültürel değişimler, insanların ihtiyaçlarını daha karmaşık ve çeşitli yollarla karşılamalarını sağlamıştır. Bu bağlamda, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, hem eski hem de modern toplumlar için geçerliliğini korumaktadır.

Meslek seçimi yaparken, şekil değiştirse bile temelde değişmeyen insan ihtiyaçları dikkate alınmalıdır. Barınma, beslenme, giyim gibi temel ihtiyaçlarla ilgili meslekler yanında iletişim, sağlık, eğitim, teknoloji gibi alanlarda yapılacak bir tercih isabetli bir tercih olacaktır.

Yetenekleriniz doğrultusunda aldığınız eğitimle edindiğiniz meslekte, severek yaptığınız işte iyi bir kazanç elde etmeniz dileğiyle.

Başarı ve mutluluklar dilerim.

Unutmayın insan bir ağaç tohumu gibi yeniden büyük bir ağaç olma isteğine, potansiyeline sahiptir.

Bir çalı olarak hayatımızı tamamlayamayız.

Mehmet KILINÇ